Subsidievoorwaarden
In deze *Muziekwereld* aandacht voor subsidies: hoe ze werken en hoe het beter zou kunnen en moeten. Over subsidieschaamte en over het belang.
In dit redactioneel een nieuwtje daarbij: vorige maand werd bekend dat de kogel door de kerk is; vanaf de nieuwe cultuurnotaperiode 2025-2028 wordt fair pay verplicht als subsidievoorwaarde. Dat schreef staatssecretaris Uslu in een brief aan de Tweede Kamer. Dat klinkt mooi en kan een groot en daadwerkelijk verschil maken, maar… alles valt en staat bij de invulling van het begrip fair pay en bij handhaving van de subsidievoorwaarden. Bovendien zou ook in het mediabeleid fair pay en fair practice een voorwaarde van de overheid moeten zijn.
Ntb/Kunstenbond maakte vorig jaar afspraken met de NPO over minimumbetaling van artiesten die optreden in de media. Een eerste evaluatie liet zien dat de afspraken grotendeels worden nageleefd. Afgesproken werd dat de NPO daar waar niet naar de afspraken gehandeld wordt omroepen aan zal spreken. Van groot belang dat onze leden ons gevallen waar het niet goed gaat blijven melden daarom!
Maar hoewel de minimumgage-afspraak een begin maakte van fair pay van musici bij de publieke omroep is over het minimum-gagebedrag van 250 euro (inclusief BTW) het laatste woord nog niet gesproken. Een pijnpunt blijft bovendien de omgang van de omroepen met componisten van opdrachtmuziek. De praktijk van gedwongen uitgave- en kickbackcontracten (waardoor een componist van opdrachtmuziek tot 80% van zijn BUMA-inkomsten kwijt kan raken) blijft een doorn in het oog. De overheid die deze praktijk al jarenlang bij monde van een aaneenschakeling van verantwoordelijke ministers en staatssecretarissen veroordeelde, blijft zich verschuilen achter de Mediawet: de overheid mag zich niet met de inhoud van programma’s bemoeien, zo luidt het adagium. Maar wat heeft een eerlijke contractprakrijk te maken met de inhoud van programma’s?
Het geeft aan hoe lastig het omzetten van mooie woorden en beleidsvoornemens kan zijn. Ook met de woorden van Uslu is daarmee slechts een volgende stap gezet. Een belangrijke, misschien zelfs historische, stap, maar alles valt en staat bij de uitwerking. The devil is in the detail.
Er kan en moet veel beter; de erkenning dat fair pay onderdeel dient te zijn van subsidievoorwaarden is waardevol, maar helder zal moeten worden wat exact, concreet met fair pay bedoeld wordt. En voorwaarden zullen ook moeten worden nageleefd.
Daarin hebben wij ook zelf een rol: signaleer als er onderbetaald wordt. Ga er niet mee akkoord en meldt onredelijke praktijken aan Ntb, VCTN en Kunstenbond. Het is hier vaker gezegd en ik zal het hier nog vaak herhalen: samen staan we sterker. Door ons te verenigen maken we stappen. Spreek dus ook je collega’s aan. Samen maken wij het verschil.
Erwin Angad-Gaur
Senior adviseur Ntb/Kunstenbond en directeur VCTN