Rapport: voor fair pay popmuzikanten is 7,8 miljoen extra nodig

Wat is er nodig voor eerlijke betaling van popmuzikanten? Het afgelopen jaar hebben de Kunstenbond/Ntb en verschillende andere vertegenwoordigers uit de popsector zich onder begeleiding van PlatformACCT gebogen over deze vraag. De uitkomst: we komen 7,8 miljoen tekort.

Op vrijdag 20 januari, tijdens Eurosonic Noorderslag 2023, zijn de resultaten van de ketentafel popmuziek gepresenteerd en als onderzoeksrapport overhandigd aan Staatssecretaris Uslu.

Ketentafel: popmuziek

Het programma fairPACCT, mede opgezet door de Kunstenbond, organiseert voor verschillende beroepsgroepen in de culturele en creatieve sector overleg om tot heldere afspraken te komen over gepaste en eerlijke beloning. Deze overleggen noemen we ketentafels. De ketentafel popmuziek startte vorig jaar tijdens ESNS 2022.

Na een jaar onderling overleg ligt er een analyse van de inkomenskloof tussen actuele gages uit de praktijk en wat een passend en eerlijk honorarium zou zijn (fair pay). De analyse en de rapportage is gedaan door adviesbureau Berenschot.

Conclusie: € 7,8 miljoen per jaar méér nodig voor fair pay

  • De uitkomst van deze analyse is dat de daadwerkelijke inkomsten van popmuzikanten uit liveoptredens maar éénderde zijn van het sociaal minimum, en maar één vierde van een zogenaamde fair pay beloning (zie onder).
  • Er zijn jaarlijks 8.000 optredens in kleine zalen en voorprogramma’s van grote zalen
    Als bandleden voor dergelijke optredens in carrièrefase 1 en 2 een fair pay beloning zouden krijgen, is daarvoor € 7,8 miljoen per jaar méér nodig.
  • Dit geld is niet op te brengen binnen de popsector zelf of uit hogere publieksinkomsten. Zonder extra inkomensondersteuning of financiële impulsen voor de popsector is fair pay voor de meeste popmuzikanten onhaalbaar.

Toelichting
Nederlandse popmuzikanten die actief zijn in Nederland kennen een werkweek van gemiddeld bijna 50 uur. Zij geven gemiddeld 80 liveoptredens per jaar. De gemiddelde inzet voor één liveoptreden is 15,4 uur, voor zowel individuele als gezamenlijke voorbereiding en het optreden zelf.
Inkomsten voor popmuzikanten uit liveoptredens wisselen sterk en zijn op dit moment vooral afhankelijk van marktwerking.
De ketentafel popmusici streeft naar meer samenhang tussen de inkomsten en de carrière fase van een act. Met behulp van een nieuw ontwikkeld instrument (testfase) kan op basis van 11 objectieve criteria deze fase (0 t/m 4) worden bepaald.

  • Fase 0 (starting up) en fase 1 (upcoming) zijn opbouwfases in reputatie.
  • In fase 2 (developing) speelt de act in de kleine zalen van de VNPF-podia en werkt deze met een klein professioneel team.
  • Fase 3 (Mid-career) en 4 (Arrived) betreft de acts met een stevige fanbase. Marktwerking zorgt bij hen voor passende beloning.

Berenschot heeft in opdracht van de ketentafel popmusici een vergelijking gemaakt tussen een fair pay beloning, een beloning op het sociaal minimum en een beloning in de huidige praktijk. Met een modaal inkomen voor een zelfstandige professional als referentie leidt dat tot een vergoeding van € 414 per bandlid per optreden. Uitgaande van het minimumloon zou een act € 258 per bandlid per optreden betaald moeten krijgen. De huidige kostenstructuur van poppodia en pop acts zorgt ervoor dat de gage voor een developing act (fase 2) met vier personen slechts circa € 100 per popartiest kan zijn. Dit is na aftrek van reis- en onkosten van crew en management.

Over fairPACCT
FairPACCT is een programma van Platform ACCT, gefinancierd door het ministerie van OCW. Platform Arbeidsmarkt Culturele en Creatieve Toekomst (Platform ACCT) is een en initiatief van het culturele werkveld, met o.a. de Kunstenbond als initiatiefnemer. Het platform werkt aan het verbeteren van de arbeidsmarkt in de culturele en creatieve sector. FairPACCT wil betere arbeidsvoorwaarden en collectieve afspraken stimuleren door de Fair Practice Code te vertalen naar concrete hulpmiddelen voor toepassing in de praktijk.